Την αντικατάσταση του υφιστάμενου καθεστώτος των Ενεργειακών Κοινοτήτων προβλέπει το νέο σχέδιο νόμου του ΥΠΕΝ για την ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001, το οποίο τέθηκε σε διαβούλευση την 15 Φεβρουαρίου 2023 και θα παραμείνει ανοιχτή μέχρι 27 Φεβρουαρίου 2023.
Οι ενεργειακές κοινότητες θα έχουν τη μορφή συνεταιριστικών οργανώσεων και θα μπορούν να έχουν δευτεροβάθμια αλλά και τριτοβάθμια εκπροσώπηση. Οι ενεργειακές κοινότητες που έχουν ήδη ιδρυθεί με βάση προηγούμενο νόμο του 2018 μπορούν να συνεχίσουν να λειτουργούν ή να μετατραπούν σε Κοινότητες Ανανεώσιμης Ενέργειας (ΚΑΕ) σύμφωνα με τις διατάξεις του νομοσχεδίου.
Σκοπός του νόμου είναι ο εκσυγχρονισμός της εθνικής νομοθεσίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η εναρμόνισή της με την Οδηγία 2018/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 11ης Δεκεμβρίου 2018 «για την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές» (L 328) και την Οδηγία 2019/944 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 5ης Ιουνίου 2019 «σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και την τροποποίηση της οδηγίας 2012/27/ΕΕ» (L 158).
Οι υφιστάμενες Κοινότητες μπορούν να παραμείνουν ως έχουν και θα μπορούν να συνεχίσουν να «ωριμάζουν» τα έργα ΑΠΕ που έχουν ξεκινήσει. Εναλλακτικά, μπορούν να μετατραπούν σε Κοινότητα Ανανεώσιμης Ενέργειας (ΚΑΕ), ώστε να αξιοποιήσουν τα προνόμια που προβλέπεται για τη νέα αυτή μορφή ενεργειακών συνεταιρισμών.
Μέλη των Κοινότητας Ανανεώσιμης Ενέργειας, το νομοσχέδιο προβλέπει τα εξής:
1. Οι τελικοί πελάτες έχουν το δικαίωμα να συμμετέχουν σε Κοινότητα Ανανεώσιμης Ενέργειας (Κ.Α.Ε.), διατηρώντας παράλληλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που έχουν ως τελικοί πελάτες. Για τις ιδιωτικές επιχειρήσεις, η συμμετοχή σε Κ.Α.Ε. δεν αποτελεί την κύρια εμπορική ή επαγγελματική τους δραστηριότητα.
2. Μέλη Κ.Α.Ε. είναι:
α) φυσικά πρόσωπα με πλήρη δικαιοπρακτική ικανότητα, , συμπεριλαμβανομένων των δημοσίων υπαλλήλων, κατά παρέκκλιση κάθε αντίθετης διάταξης,
β) Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) α’ και β’ βαθμού, καθώς και επιχειρήσεις που ανήκουν κατά εκατό τοις εκατό (100%) σε Ο.Τ.Α α’ και β’ βαθμού,
γ) Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (Μ.Μ.Ε.),
δ) αγροτικοί συνεταιρισμοί.
3. Τουλάχιστον το πενήντα τοις εκατό (50%) συν ένα (1) των μελών έχουν εγγύτητα στην περιοχή όπου η Κ.Α.Ε. ασκεί τις δραστηριότητές της και αναπτύσσει το έργο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, κατά την παρ. 16β του άρθρου 2.
4. Ο ελάχιστος αριθμός μελών της Κ.Α.Ε. είναι εξήντα (60) μέλη, υπό την επιφύλαξη του δεύτερου εδαφίου. Ο ελάχιστος αριθμός μελών του πρώτου εδαφίου ορίζεται σε:
α) τριάντα (30) μέλη, αν η Κ.Α.Ε. έχει έδρα σε δήμο νησιωτικής περιοχής με πληθυσμό κάτω από τρεις χιλιάδες εκατό (3.100) κατοίκους, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή,
β) δεκαπέντε (15) μέλη, σε περίπτωση που συμμετέχουν αποκλειστικά Μ.Μ.Ε.,
γ) τρία (3) μέλη, αν συμμετέχουν τουλάχιστον δύο (2) Ο.Τ.Α. α’ ή β’ βαθμού και το τρίτο μέλος είναι είτε επιχείρηση που ανήκει κατά εκατό τοις εκατό (100%) σε Ο.Τ.Α α’ ή β’ βαθμού, είτε Ο.Τ.Α α’ ή β΄ βαθμού.
5. Η Κ.Α.Ε., τελεί υπό τον ουσιαστικό έλεγχο των μελών της, τα οποία παρουσιάζουν εγγύτητα, κατά την περ. 16β του άρθρου 2. Η εγγύτητα των μελών ελέγχεται κατά τη σύσταση της Κ.Α.Ε. από το Γενικό Εμπορικό Μητρώο.
6. Μέλος της Κ.Α.Ε. δεν μπορεί να είναι μέλος σε άλλη Κ.Α.Ε. ή Ενεργειακή Κοινότητα Πολιτών που ασκεί ίδιες δραστηριότητες και δραστηριοποιείται στην ίδια περιφέρεια, με την επιφύλαξη των παρ. 7 και 8.
7. Νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, Ο.Τ.Α. α΄ και β΄ βαθμού και επιχειρήσεις που ανήκουν κατά εκατό τοις εκατό (100%) σε Ο.Τ.Α α’ και β΄βαθμού μπορούν να συμμετέχουν σε περισσότερες από μια Κ.Α.Ε. ως μέλη, κατά παρέκκλιση της παρ. 5 του παρόντος και της παρ. 3 του άρθρου 2 του ν. 1667/1986 (Α’ 196).
8. Οι αγροτικοί συνεταιρισμοί μπορούν να συμμετέχουν σε μια ή περισσότερες Κ.Α.Ε. ως μέλη, ανεξαρτήτως αν στην ίδια Κοινότητα συμμετέχουν και μέλη που ανήκουν στον ίδιο αγροτικό συνεταιρισμό.
9. Μέλη που συμμετέχουν σε Ενεργειακές Κοινότητες του ν. 4513/2018 (Α’ 9) έχουν δικαίωμα συμμετοχής σε Κ.Α.Ε., τηρουμένου του περιορισμού της παρ. 5 του παρόντος.
Εκτός από τις Κοινότητες Ανανεώσιμης Ενέργειας, τη θέση των Ε.ΚΟΙΝ. θα πάρουν επίσης οι Ενεργειακές Κοινότητας Πολιτών (ΕΚΠ). Πρόκειται για το δεύτερο καινούριο σχήμα συλλογικών εγχειρημάτων που περιλαμβάνεται στο σχέδιο νόμου και το οποίο προβλέπεται στην ευρωπαϊκή Οδηγία, που θα ενσωματωθεί στην εθνική νομοθεσία.
Τι θα μπορούν να κάνουν:
Οι ΚΑΕ δραστηριοποιούνται εντός μιας περιφέρειας και μπορούν να ασκούν παραγωγή, κατανάλωση, αποθήκευση και πώληση ενέργειας από ΑΠΕ, έχοντας πρόσβαση σε όλες τις αγορές ενέργειας, τόσο απευθείας, όσο και μέσω σωρευτικής εκπροσώπησης.
Επιπλέον μπορούν να εφαρμόζουν εικονικό ενεργειακό συμψηφισμό από σταθμούς ΑΠΕ, ΣΗΘΥΑ και αποθήκευσης για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών των μελών τους και καταναλωτών που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας.
Επίσης μπορούν να διαχειρίζονται πρώτη ύλη για την παραγωγή ενέργειας από βιομάζα ή βιορευστά ή βιοαέριο ή αστικά απόβλητα. Μπορούν να δημιουργούν μονάδες αφαλάτωσης νερού με χρήση ΑΠΕ, ή να κάνουν παρεμβάσεις βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης.
Ακόμη οι ΚΑΕ μπορούν να συμμετέχουν σε προγράμματα χρηματοδοτούμενα από εθνικούς πόρους ή πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να αναπτύσσουν δίκτυα διαχείρισης και εκμετάλλευσης υποδομών εναλλακτικών καυσίμων, αλλά και να ασκούν δραστηριότητα σωρευτικής εκπροσώπησης και δράσεις κοινής ωφέλειας που σχετίζονται με την επάρκεια και τον ανεφοδιασμό πρώτων υλών, ενέργειας και καυσίμων.
Το νομοσχέδιο προβλέπει τη σύσταση «Μητρώου Κοινοτήτων Ανανεώσιμης Ενέργειας και Ενεργειακών Κοινοτήτων Πολιτών» που τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή από το ΓΕΜΗ.
Η λειτουργία των ΚΑΕ
Ότι αφορά τη λειτουργία των ΚΑΕ εντός των ενεργειακών αγορών απαγορεύει τη μεταβίβαση Βεβαιώσεων Παραγωγού και άλλων διοικητικών αδειών που ανήκουν σε Κοινότητα Ανανεώσιμης Ενέργειας.
Επίσης προβλέπεται ότι οι ΚΑΕ μπορούν να εντάσσονται στον εκάστοτε αναπτυξιακό νόμο, ως διακριτή μορφή συνεταιριστικής οργάνωσης, καθώς και σε άλλα προγράμματα που χρηματοδοτούνται από εθνικούς πόρους ή πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.), σύμφωνα και με τους κανόνες των κρατικών ενισχύσεων.
Το νομοσχέδιο προβλέπει ότι με κοινή απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας και του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού προκηρύσσονται προγράμματα εγκατάστασης φωτοβολταϊκών συστημάτων και συστημάτων αποθήκευσης από ΚΑΕ για εφαρμογή του εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού, με χρηματοδότηση από πόρους της Ε.Ε. και του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης.
Σύσταση
Η σύσταση των νέων ΚΑΕ και των νέων ΕΚΠ θα γίνουν βάσει νέων καταστατικών, είτε αφορά την ίδρυση νέων, είτε την μετατροπή των υφισταμένων Ε.ΚΟΙΝ.
Απευθυνθείτε στο γραφείο μας για λεπτομέρειες και ενημέρωση για την διαδικασία ίδρυσης.